Zapomniane wątki związków Zakopanego z Sokołowskiem w Sudetach

 

Z czym kojarzy się Zakopane? Są to przeważnie Krupówki, oscypek i ciupaga, Gubałówka i widok na Tatry. Mało kto wie, że zanim to sławne podhalańskie miasto zyskało niechlubne miano najbardziej zatłoczonego miejsca w polskich górach, posiadało status uzdrowiska chorób płucnych. Inicjator jego założenia, Tytus Chałubiński urodzony 29 grudnia 1820 roku, który swymi zasługami obdzielić mógłby średniej wielkości miasteczko, zaś życiorysem zainspirować niejednego powieściopisarza - dotychczas nie opuścił Zakopanego. Jego doczesne szczątki spoczywają na najsłynniejszym zakopiańskim cmentarzu - takim, na którym miejsca nikt nie wykupi sobie zawartością grubego portfela, lecz bogatym dorobkiem osobistych zasług dla regionu. W roku 1874 lub w pierwszej połowie 1875 roku został członkiem zwyczajnym Towarzystwa Tatrzańskiego, a 27 maja 1877 roku jego członkiem honorowym. Zmarł 4 listopada 1889 roku w Zakopanem. Tytus Chałubiński, zgodnie ze swoim jednoznacznym życzeniem, został skromnie pochowany na starym cmentarzu zakopiańskim, choć opinia publiczna dopominała się hucznych uroczystości i pogrzebu na Skałce lub budowy osobnego grobowca. Bohater wpisu grób swój ma na Pęksowym Brzyzku.


 

Tytus Chałubiński, zanim wciągnął Zakopane na karty historii rozwoju terapii uzdrowiskowej, sam musiał poszukać gdzieś inspiracji… Ten wielki człowiek był jednym z przyjezdnych, przechadzających się ulicami XIX-wiecznego Sokołowska (wówczas Görbersdorfu) w Sudetach Środkowych. Celem wizyty polskiego lekarza z pewnością była kuracja jego syna - Franciszka. Niestety, nieskuteczna. Młodzieniec swe ostatnie tchnienie wydał w sudeckim uzdrowisku, 5 listopada 1878 roku, w wieku zaledwie 29 lat. Pobyt Tytusa Chałubińskiego zaowocował jednak jego zainteresowaniem Zakopanem, gdyż rozpoczął poszukiwania okolicy zbliżonej do tego uzdrowiska, dla zorganizowania w Polsce takiego samego ośrodka leczenia gruźlicy. Wraz z Tytusem, w rodzinnym grobie spoczywa syn Ludwik - jeden z najlepszych taterników swoich czasów. Syn doktora spędził w Tatrach większość swego życia, dokonując pierwszych odnotowanych wejść na rzadko wtedy zdobywane szczyty. Dziś mało kto pamięta o roli wspomnianego wyżej sudeckiego kurortu w zainspirowaniu polskiego lekarza utworzeniem ośrodka lecznictwa uzdrowiskowego w niewielkiej wiosce u podnóża Tatr, jaką było kiedyś Zakopane.

__________________

Zdjęcie: Wikipedia

Lech Rugała